Als ik mensen vertel dat ik vier dagen met schrijver en coach Tony Robbins heb doorgebracht, vragen ze altijd hetzelfde: “Hoe is-ie in het echt?”
Soms zijn ze sceptisch: “Ik kan me zijn infomercials herinneren. Hij is een oplichter die wanhopige mensen zijn motivatiepraatjes aansmeert, toch?”
Of ze aanbidden hem: “Zijn lessen hebben mijn leven veranderd. Is hij in werkelijkheid net zo inspirerend? Wat heb je van hem geleerd?”
Ik had onlangs de kans om mijn eigen mening te vormen, toen ik het resort van Robbins op Fiji bezocht. Daar ontving hij de winnaars van Shopify’s Build a Bigger Business Contest.
Robbins maakte furore in de jaren tachtig als inspiratie- en prestatiecoach en is inmiddels al meer dan dertig jaar bezig. Hij verkocht miljoenen boeken , cassettebandjes, cd’s en dvd’s en gaf duizenden praatjes voor bomvolle zalen. Robbins is coach geweest van beroemdheden als prinses Diana, Serena Williams en zelfs Bill Clinton.
In 2017 heeft hij nog niets aan populariteit ingeboet. Miljoenen mensen volgen hem online, lezen zijn artikel of bekijken zijn video's.
Robbins is overal - en dat al decennialang. Hij is zo bekend dat iedereen wel een mening over hem heeft. Misschien komt dat omdat hij moeilijk in een hokje te plaatsen is. Is hij een therapeut, een carrièrecoach of gewoon een inspirator?
Ik sprak Robbins voor het eerst in 2014 tijdens de tour voor zijn boek Money: Master the Game. Destijds wist ik niet wat ik kon verwachten.
Toen ik klein was, luisterde mijn vader weleens naar Robbins in de auto. Wat hij precies zei op die cassettebandjes kan ik me niet herinneren, maar zijn diepe, rauwe stemgeluid is me wel bijgebleven. Op een gegeven moment moesten we van mijn vader een soort persoonlijkheidstest doen die hij had gevonden op Robbins' website. Ik vond het onzin, dus ik weigerde. Robbins verdient geld aan zinloze motivatiemeuk, dacht ik.
Maar twee decennia later denk ik daar heel anders over.
Tony Robbins wil je echt helpen
Mijn eerste indruk van Robbins was dat hij erg goede communicator is, met een magnetische persoonlijkheid en een oprechte motivatie om mensen te helpen. De latere interviews en mijn verblijf op Fiji hebben die indruk bevestigd.
Robbins is geen sjacheraar, maar een slimme zakenman die weet hoe hij een product in de markt zet voor zowel de massa als de allerrijksten.
Daarnaast heeft hij geïnvesteerd in dertig bedrijven en zit bij twaalf daarvan direct aan de knoppen. Zo is hij betrokken bij het opzetten van Los Angeles Football Club, de nieuwe voetbalclub die in 2018 moet debuteren in de Amerikaanse competitie.
Het viel me op hoe pragmatisch hij is als coach. Die indruk krijg je totaal niet als je de Netflix-documentaire I Am Not Your Guru kijkt, waarin Robbins wordt gevolgd tijdens een van zijn meerdaagse seminars. Hij lijkt wel een god, hoe hij op het podium verschijnt en onmiddellijk problemen oplost van zijn publiek - of het nu op mentaal, romantisch of carrièregebied is.
Maar dat is de valkuil van een documentaire, waarin meerdere dagen worden teruggebracht tot enkele dramatische scènes. De kleine dingen die Robbins' doet, de nuances van hoe hij contact legt met mensen, komen niet in beeld.
Nu ik vier dagen heb gezien hoe Robbins te werk gaat, hoe hij praat met ondernemers in de sessies die hij had en hoe hij de resultaten met ze bespreekt, zie ik hem in een ander licht.
Natuurlijk, hij schept een tijdelijk reality distortion field, zoals dat bij Steve Jobs werd genoemd: een golf van enthousiasme waardoor iedereen boven zichzelf uitstijgt. Maar zelfs weken na mijn bezoek aan Fiji kijk ik heel anders naar de Netflix-documentaire over zijn werkwijze.
Eerst leek het één of andere sekte, hoe hij werd vereerd door de mensen in de zaal. Nu zie ik hoe Robbins gewoon lol heeft met de mensen in het publiek en ze laat ontspannen. Robbins is meer een rockster die het publiek meekrijgt in plaats van een tv-dominee die zijn toehoorders probeert te bedonderen.
Juist door het gebrek aan context krijg je een verkeerde indruk van wat Robbins doet. Er staat bijvoorbeeld een oude video op YouTube - niet van zijn officiële kanaal - waarin hij iemand die al dertig jaar stottert in zeven minuten 'geneest'. Het lijkt wel een goocheltruc van Hans Klok of David Blaine - en dat maakt mensen nog achterdochtiger dan ze al zijn.
Hoe Robbins de stotteraar precies van zijn probleem af helpt, weet ik niet. Maar het lijkt me waarschijnlijker dat hij het gevoel van eigenwaarde van de man opkrikt, dat de stotteraar daardoor met meer zelfvertrouwen spreekt en zodoende ineens een stuk makkelijker praat.
Robbins is pragmatisch. Het merendeel van de tips die hij geeft, is te vinden in boeken over gedragspsychologie, leiderschap, ondernemerschap en personal finance. Zijn talent is dat hij deze ideeën samenvoegt en in korte tijd weet over te brengen. Hij beschikt over enorm veel mensenkennis en weet hoe hij iemand moet prikkelen.
Neem zijn nieuwste boek met financiële tips, Unshakeable. Daarin vertelt hij niet hoe je snel rijk wordt. Nee, de inhoud kan zo van een vermogensbeheerder als Vanguard komen. Maar saai is het niet. Met een soepele schrijfstijl weet Robbins op een begrijpelijke manier ingewikkelde financiële concepten uit te leggen.
Ook rijke mensen zijn dol op zijn advies
Zijn aanpak verandert niet met de kleine groep cliënten die hij persoonlijk adviseert, waaronder miljardair Paul Tudor Jones. De Amerikaanse hedgefondsmanager betaalt Robbins jaarlijks 1 miljoen dollar voor zijn advies, plus een prestatiebonus die gekoppeld is aan de nettowinst.
Jones, die in een klap beroemd werd op Wall Street na het correct voorspellen van de beurscrash van 1987, kwam in 1993 terecht bij Robbins toen het zakelijk gezien even tegenzat.
Robbins bestudeerde het gedrag van Jones uitvoerig en vergeleek de beslissingen die hij nam als het goed ging met die in mindere perioden. "Ik ontdekte wat Paul Tudor deed als hij optimaal functioneerde", zei Robbins vorig jaar tegen Business Insider. "Ik mocht met iedereen om hem heen spreken. Er waren bepaalde patronen die Tudor herhaalde als hij op de toppen van zijn kunnen presteerde. En juist die dingen liet hij achterwege."
De aanpak van Robbins werkte. Het ging Jones weer voor de wind. De miljardair was zo overtuigd van Robbins dat hij hem aanhield als coach. De twee hebben sindsdien dagelijks even contact.
"Wat zo fantastisch is aan Tony is dat hij kan ontleden wat de oorzaak is van bepaald gedrag", schreef Jones in een e-mail aan mij. "Hij helpt je met het opstellen van een uitgebalanceerd plan van aanpak dat niet te risicovol is."
Via Jones kwam Robbins in contact met Ray Dalio, de oprichter van het grootste hedgefonds ter wereld, Bridgewater Associates. Dalio liet zich interviewen voor het eerste boek van Robbins over personal finance.
"Hij heeft me compleet verrast met zijn kennis", vertelde Dalio mij over het gesprek met Robbins. "Hij had grondig onderzoek gedaan naar mij als persoon en de financiële materie. Hij dacht op een hoog conceptueel niveau. Het interview was dan ook erg goed."
Dalio werd vrienden met Robbins en vloog in september zelfs naar het huis van de zelfhulpgoeroe in Florida om zijn nieuwe boek Principles: Life and Work te presenteren.
Salesforce-oprichter Marc Benioff heeft zijn succes naar eigen zeggen deels te danken aan de lessen van Robbins, die hij al van jongs af aan tot zich neemt. Benioff spreekt regelmatig met Robbins af en nodigt hem vaak uit voor de jaarlijkse conferentie van Salesforce.
Waarom hij al meer dan 30 jaar mensen inspireert
Een kaartje voor Unleash the Power Within, het evenement van Robbins dat drieënhalve dag duurt, kost 650 tot 3.000 dollar. Prijzig, maar Robbins biedt beurzen aan via zijn stichting (die overigens een rating van 93.48 heeft bij waakhond Charity Navigator). En ontevreden klanten krijgen hun geld terug.
Ook is er online meer dan voldoende gratis materiaal te vinden van Robbins. Eerst vond ik het geldklopperij, maar hoe meer ik over zijn imperium te weten kom, hoe meer ik realiseer dat hij zijn publiek door en door kent en weet hoe hij zijn populariteit uit kan venten.
Robbins is geen therapeut of consultant, maar hij is tegelijkertijd een beetje van beide - gecombineerd met de kwaliteiten van een goede voetbaltrainer.
Life coach Marie Forleo, die succesvol is met haar programma B-school en door Oprah Winfrey 'een leidende denker voor de volgende generatie' is genoemd, werkte samen met Robbins. Zij denkt dat hij een niche voor zichzelf heeft gecreëerd.
"Wat Tony voor elkaar krijgt is uniek. Het is iets dat geen enkele therapeut of consultant met wie ik heb samengewerkt mij heeft kunnen bieden", zei Forleo tegen mij. "En ik heb er een hoop meegemaakt."
Als je jeuk krijgt van zelfhulpseminars of boeken met titels als Stap in je grootsheid, dat is de methode-Robbins waarschijnlijk niks voor jou. Maar nu ik hem meerdere keren heb ontmoet en vier dagen heb gevolgd ben ik ervan overtuigd dat hij oprecht is. Tony Robbins gelooft wat hij predikt en weet nog van geen ophouden.
Op onze laatste dag op Fiji gingen mijn collega Graham Flanagan en ik naar het privéverblijf van Robbins om nog wat laatste beelden te schieten. Hij had ons 10 minuten beloofd en wij hoopten dat we dat nog iets konden rekken.
Terwijl zijn team alles aan het voorbereiden was voor de aankomende vlucht naar Australië, liet Robbins zijn personal coach een SUV halen om ons mee te nemen naar "de waterval", een van zijn favoriete plekken op zijn landgoed. Tot onze grote verrassing trok hij zijn shirt uit en dook het water in. Het water kletterde op hem neer toen hij een Tarzanachtige schreeuw losliet. Daarna was het mijn beurt.
We reden terug naar zijn huis en praatten over de technieken die hij gebruikt om mensen te coachen. Onderweg kletste hij met enkele medewerkers van het resort en nam een slokje van de kokosnoot die een van hen aan hem gaf. Eenmaal terug zong een groep van twintig werknemers een traditioneel Fijiaans afscheidslied voor Robbins. Dat doen ze iedere keer als hij vertrekt - en iedere keer krijgt Robbins tranen in z'n ogen als hij meezingt.
Tony Robbins is een bekendheid met wereldwijde uitstraling en genoeg eigenaardige trekjes. Maar de persoon die je ziet, is echt. Daar kun je in meegaan, of niet.